Ważne zmiany dla opiekunów osób niepełnosprawnych od 2024r.

26 lipca 2023r. opublikowano ustawę o świadczeniu wspierającym, która od 1 stycznia 2024r. nie tylko reguluje wprowadzenie nowego świadczenia, ale też modyfikuje ustawę o świadczeniach rodzinnych w zakresie świadczeń opiekuńczych: specjalnego zasiłku opiekuńczego, zasiłku dla opiekuna oraz świadczenia pielęgnacyjnego.

Ustawa z dnia 7 lipca 2023r. o świadczeniu wspierającym (Dz.U. z 2023r. poz. 1429) zakłada od 1 stycznia 2023r. wprowadzenie nowego świadczenia – świadczenia wspierającego kierowanego bezpośrednio do pełnoletnich osób z niepełnosprawnością.

Ustawa o świadczeniu wspierającym wprowadza także zmiany w innych przepisach już obowiązujących t.j.:

– likwidację specjalnego zasiłku opiekuńczego – art. 16a ustawy o świadczeniach rodzinnych zostaje uchylony;

– zmiany w warunkach przyznawania funkcjonującego obecnie świadczenia pielęgnacyjnego.

Osoby z niepełnosprawnością oraz ich opiekunowie będą mogli zdecydować, którą z form wybrać: czy pozostać przy świadczeniu pielęgnacyjnym dla opiekuna osoby z niepełnosprawnościami, czy ubiegać się o świadczenie wspierające dla osoby z niepełnosprawnością.

Należy pamiętać, że jeżeli pełnoletnia osoba z niepełnosprawnością wybierze świadczenie wspierające, to opiekun nie będzie mógł pobierać już świadczenia pielęgnacyjnego.

Jeśli do tej pory opiekunowie korzystali ze świadczenia pielęgnacyjnego, nadal będą mogli je otrzymywać na dotychczasowych zasadach o ile nie postanowią inaczej. Wprowadzenie ochrony praw nabytych dla opiekunów, którzy nabyli bądź nabędą na starych zasadach, czyli obowiązujących przed wejściem w życie ustawy (do 31 grudnia 2023 r.) prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna, będą mogły w dalszym ciągu pobierać wymienione świadczenia zgodnie z dotychczasowymi przepisami, także w przypadku uzyskania kolejnego orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność lub rozpoczęcia kolejnego okresu zasiłkowego.

Zgodnie z nowym brzmieniem ustawy – Świadczenie pielęgnacyjne, przysługiwać będzie:

1)       matce albo ojcu,

2)       osobom, na których ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom,

3)       opiekunowi faktycznemu dziecka,

4)       rodzinie zastępczej, osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka, dyrektorowi placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektorowi regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej albo dyrektorowi interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego , jeżeli sprawują opiekę nad osobą w wieku do ukończenia 18. roku życia legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.”

Ustawa wprowadza możliwość podjęcia przez opiekuna osoby z niepełnosprawnością pracy zarobkowej, mimo pobierania świadczenia pielęgnacyjnego.

Opiekun będzie miał zapewnioną ochronę ubezpieczeniową, jak dotychczas, z powodu pobierania świadczenia, jak również z tytułu wykonywanej pracy.

Także pobieranie przez opiekuna własnych świadczeń emerytalno-rentowych nie będzie miało wpływu na jego prawo do świadczenia pielęgnacyjnego.

Kolejną istotną zmianą jest to, że jeśli rodzic/opiekun sprawuje opiekę nad więcej niż jednym dzieckiem z niepełnosprawnościami, świadczenie pielęgnacyjne będzie podwyższane o 100 proc. na drugie i każde kolejne dziecko z niepełnosprawnościami. To oznacza, że od 1 stycznia, na każde dziecko z niepełnosprawnością będzie wypłacane odrębne świadczenie pielęgnacyjne.

Warunkiem zachowania prawa odpowiednio do świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego na dotychczasowych zasadach jest złożenie wniosku o nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności albo o niepełnosprawności w terminie 3 miesięcy od dnia następującego po dniu, w którym upłynął termin ważności dotychczasowego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności albo orzeczenia o niepełnosprawności, a następnie złożenie wniosku o ustalenie prawa odpowiednio do świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego w terminie 3 miesięcy, licząc od wydania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności albo o niepełnosprawności.

Realizacją zadań związanych z przyznawaniem oraz wypłatą przyznanego świadczenia pielęgnacyjnego zajmuje się Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej.

Realizacją zadań związanych z przyznawaniem oraz wypłatą przyznanego świadczenia wspierającego zajmować będzie się Zakład Ubezpieczeń Społecznych.